|
-
|
- 36-48 AYLIK
ÇOCUĞUN GELİŞİMİ
|
-
|
-
|
-
Bu yaşta ışık hızıyla hareket ederler. Merdivenleri koşarak
çıkarlar, bisiklet ile fırlarlar, evin bir ucundan diğer
ucuna tabana kuvvet koşarlar. Üç yaşındaki nispeten daha
sakin çocuğunuz, bir fişeğe dönüşür. Ara sıra davranışları
(gürültülü, sert, kavgacı) size yeni yürümeye başladığı
çalkantılı dönemdeki davranışları hatırlatabilir. Fakat
korkmayın. Bu zor dönem genellikle kısa sürelidir ve beşinci
doğum günlerine ulaştıklarında sakin, aklı başında ve
kendine güven duygusuyla dolu olacaklardır.
DİL YETENEKLERİ
Dört yaş çocuğunuzun kelime haznesi, şimdi ortalama 1500
sözcüğe ulaşmıştır. Beşinci doğum gününe kadar, bu rakam
2500’e ulaşacaktır. Bir seferde sekiz kelimeyi birbirine
bağlayarak, ayrıntılı hikayeler anlatabilir. Anlatımları,
yalnızca başından geçmiş olaylara dair değil, aynı zamanda
rüya ve imgeleriyle ilgili olacaktır.
Konuşmasının çoğu gayet açıktır. Bununla birlikte 5 yaş
ortalarına kadar “F” , “V”, “S” ve “Z” sesleri hala sıkıntı
verebilir.
Dil bilgisi hataları daha az meydana gelir. Örneğin “hayır
gitme ”, “oraya gitme” olur. “Nerde ayakkabılar”,
“ayakkabılarım nerede”ye dönüşür.
“Nasıl” ve “nerede” sözcüklerini kullanarak sorular sorar ve
hatta sizin pek çok “neden” sorularınıza cevap verebilir.
SOSYAL YETENEKLER
Çocuğunuz, arkadaş ve tanıdıklarıyla düzenli olarak iletişim
kurar. Hatta bir “en iyi arkadaş” seçmiş olabilir.
Genellikle- fakat her zaman değil- seçilen çocuk aynı
cinsiyetten olacaktır. Çocuğunuzun akranları, onun davranışı
üzerinde gerçek bir etkiye sahip olmaya başlayacaktır.
Örneğin, eğer yeni arkadaşı birtakım ayrıcalıklara sahipse;
daha çok televizyon izlemek ya da havalı spor ayakkabılar
almak gibi, sizin 4 yaş çocuğunuz da aynı şeyleri talep
etmeye başlarsa şaşırmayın.
Çoğu zaman, okulöncesi çocuğunuza paylaşmak ve sırasını
beklemesi konusunda güvenilir. Basit kuralları anlar ve grup
içinde oynarken genellikle onlara itaat eder.
Gerçek hayatı taklide dayanan oyunlar daha karmaşıklaşır.
Sadece evcilik oynamak yerine 4 yaş çocuğunuz itfaiyecilik,
şeker satıcılığı veya sirkçilik oynamaya meyledebilir.
Bir grup içinde oynarken genellikle bir çocuk, lider olarak
çıkar. Diğer çocuklara rolleri dağıtacaktır. Genellikle en
iyi bölümleri sadık takipçilerine ayıracaktır.
DUYGUSAL GELİŞME
Çocuğunuzun hayal dünyası oldukça aktif olmaya devam
edecektir. Fakat gerçek ile hayali olanı ayırt etme yeteneği
önemli ölçüde artar.
4 yaşındaki çocuğunuza, oyuncaklarını toplaması veya
tabağını temizlemesini söylediğinizde, bazen size “kapa
çeneni” diyebilir veya küfür edebilir. Bunları duymak zor
olmasına rağmen, küstahlık çocuğunuzun otoriteyle başa
çıkmayı öğrendiğinin ve bağımsızlığının sınırlarını test
ettiğinin iyi bir işaretidir. Ama yine de, itaatsizlik ve
saygısızlık gösterdiği zaman çocuğunuzu paylamanız ve yanlış
yaptığını anlatmanız gerekir.
Kendine güvenleri artar. Yetişkinlerle konuşma şekillerini
dinleyin. Geçmişte sırnaşık ya da utangaç olmuş olabilir.
Fakat şimdi insanların gözlerine bakar ve dinlemelerini
ister.
4 yaş çocuğunuz, cinselliğin daha çok farkında olmaya
başlar. Kızlar ve erkekler arasındaki farklılıklar hakkında
sorular sormaya başlayabilir, cinsel bölgelerini
inceleyebilir ve diğer çocukların özel bölgeleri hakkında
merakını ifade edebilir.
FİZİKSEL DEĞİŞİKLİKLER
Dört yaş çocuğunuz bu yıl ortalama 2 kg. alacak ve 5 cm.
uzayacaktır. Alt çenesi daha belirgin bir şekilde büyürken,
üst tarafı daha geniş olacaktır. Sonuç olarak, yüzü daha
geniş ve yüz hatları daha belirgin olur.
Bu yılın sonuna doğru, koordinasyon ve dengesi, yetişkin
birisininkine benzer olacaktır. Ayak parmağının ucunda
durabilir, tek ayağı ile zıplayabilir, taklalar atabilir ve
hatta sıçrayabilir. Dişlerini fırçalama, elbiselerini giyme
ya da ayakkabılarını bağlama gibi görevler şimdi anne veya
babanın ufak yardımlarıyla başarılabilir.
Sanatsal projelere katılma yeteneği de gelişmiş olacaktır.
Yılın sonuna doğru, muhtemelen basit geometrik şekilleri
kopyalayabilecek, bazı harfleri yazabilecek, bir boya
fırçası ile boyama yapabildiği gibi, kesme ve yapıştırma da
yapabilecektir.
ÜSTESİNDEN GELİNMESİ GEREKEN ZORLUKLAR
Bu yıl, eğitimle ilgili olarak önemli bir tercih
yapacaksınız. Yeni okul yılı başlarken çocuğunuz ana okuluna
başlamalı mı yoksa bir sonraki yıla kadar beklemeli mi? Bu
konu, özellikle çocukları yaz ya da sonbaharda doğan aileler
için can sıkıcıdır. Bununla birlikte, yaşın gerçek sorun
olmadığını aklınızda tutun. Çocuklar farklı oranlarda
olgunlaşırlar ve sadece bir çocuğun teknik olarak “yaşça
yeterli” olması demek, onun duygusal, sosyal ya da fiziksel
olarak hazır olduğu anlamına gelmez. Eğer anaokuluna vermeye
karar verirseniz, özellikle dil bilgisi eğitimi veren
okullara geçmeye tam olarak hazır olmayan çocuklar için
düzenlenmiş bir programa sahip olan, geçici anaokulunu
düşünün.
Dört yaş çocuğunuzun yeni keşfedilmiş güveninin de olumsuz
yönleri vardır. Özellikle yaşıtlarının yanındayken, bilinçli
bir şekilde yanlış davranarak gösteriş yapan övüngen biri
olabilir. Eğer kafadarları yanındayken çocuğunuzu disiplin
altına almak istiyorsanız, hataları hakkında konuşmadan önce
onu gruptan uzaklaştırın. Şayet onu herkesin önünde
azarlarsanız, yanlış davranışına utanmadan devam etmesi için
teşvik etmiş ya da kızdırmış olabilirsiniz.
Bu yaş çocukları, uzun hikayeler anlatılmasına bayılırlar.
Her zaman yalan söylemezler, sadece hayal kurmaya
düşkündürler, fakat bazen çocuklar sıkıntıdan kurtulmak ya
da işlerini halletmek için de yalan söylerler. Ebeveynler,
çocuklarının doğru ya da yanlış ahlaki değerlerle
doğmadıklarını anlamalıdırlar ve yalan söyleme durumu
zihinsel gelişimlerinin normal bir parçasıdır.
NASIL YARDIM EDİLİR ?
Okul öncesi çocuklara öfkeleriyle başa çıkmalarında ve
başkaları ya da kendilerine zarar vermeyecek şekilde
öfkelerini ifade etmelerinde yardımcı olmak önemlidir.
Çocuğunuzu düşmanca duygularını sergilemek yerine, duyguları
hakkında konuşmaya teşvik edin. Ona aynı zamanda negatif
enerjisini aktarabileceği uygun bir yer sağlayabilirsiniz.
Örneğin, minyatür bir yumruklama kum torbası satın
alabilirsiniz.Siz, onu duygularını seslendirmeye
cesaretlendirirken, aynı zamanda bunu yumruklayabilir.
Bazı çocuklar sosyal ilişkilerde diğerlerinden daha
başarılıdırlar. Kaçınılmaz olarak bazı çocuklar terk
edilecek, görmezden gelinecek ya da önemsenmeyecektir. Bu
çocukların sosyal becerilerini geliştirmeye çalışın, sınıf
dışında bir iki sınıf arkadaşını bir araya getirecek oyun
zamanları düzenleyin. Eğer farklı bir ortamda birlikte
oynarlarsa, çocuklar kendilerini, birbirlerine çok yakın
hissederler.
Çocuğunuzun televizyon izlemesini dikkatle takip edin. Uygun
şekilde kullanıldığı takdirde, televizyon iyi bir eğitim
aracı olabilir. Gerçekten Amerikan Pediatri Akademisi’ne
göre, televizyonda eğitim programlarını izleyen çocuklar,
izlemeyenlerine göre matematik ve okumada daha iyidirler,
fakat çok fazla televizyon (günde 1-2 saatten fazla video
oyunları ve video kasetleri dahil) ya da televizyonun yanlış
şekilde izlenmesi, çocuğunuza zararlı olabilir. Örneğin,
TV’de sergilenen şiddet görüntülerine çok fazla maruz
kalmak, çocuğunuzu daha saldırgan yapabilir
|
|
-
|
|